Jak leczyć alkoholizm? Podstawowe informacje

Alkoholizm to choroba, która polega na nadmiernym i niekontrolowanym spożyciu alkoholu, motywowanym przymusem psychiczno-somatycznym. Na całym świecie z powodu skutków nadużywania alkoholu cierpi obecnie ponad 280 milionów osób. Choroba alkoholowa prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, rozpadu więzi rodzinnych, intensyfikacji zachowań agresywnych i kłopotów finansowych. Warto mieć jednak na uwadze, że powstrzymanie alkoholizmu i długotrwałe utrzymanie absencji jest możliwe.

Leczenie zespołu odstawiennego i odwyk alkoholowy

Uzależnienie od alkoholu to zaburzenie psychiczne i zaburzenie zachowania, dlatego diagnozę stawia lekarz psychiatra i informuje o konieczności podjęcia dalszych kroków. Pierwszym z nich jest odwyk alkoholowy. W ramach odwyku alkoholowego dąży się do całkowitej eliminacji objawów zespołu odstawiennego. Należą do nich między innymi drżenie i bóle mięśni, wymioty, biegunka i bezsenność. W ciężkich przypadkach dochodzi do zaburzeń świadomości i pobudzenia psychoruchowego, a nawet takich powikłań jak majaczenia alkoholowe, halucynacje i zespół Wernickego-Korsakowa.

Pierwszym etapem odwyku alkoholowego jest odtrucie, które stabilizuje biochemiczne funkcje organizmu i uniezależnia organizm od obecności alkoholu. W przypadku dużego ryzyka wystąpienia powikłań, lekarz prowadzący zaleci hospitalizację. W najcięższych przypadkach konieczne jest podanie pacjentowi neuroleptyków lub leków benzodiazepinowych, które wykazują między innymi działanie uspokajające, nasenne i przeciwdrgawkowe. Detoks trwa do 10 dni. Leczenie alkoholowego zespołu odstawiennego kontynuowane jest w poradniach leczenia uzależnień, w ramach samopomocowych grup AA oraz po otrzymaniu skierowania od lekarza w dziennych lub całodobowych oddziałach leczenia uzależnień.

Psychoterapia indywidualna i grupowa

Leczenie alkoholizmu nie jest przymusowe i dopuszcza rezygnację pacjenta na każdym etapie procesu. Pierwszym krokiem podjęcia leczenia jest przyznanie się pacjenta do problemu. Bez chęci walki z chorobą rozpoczęcie leczenia nie jest możliwe. Leczenie alkoholizmu polega na równoczesnym prowadzeniu odwyku alkoholowego oraz uczestnictwie w zajęciach terapeutycznych. Psychoterapia prowadzona jest w oparciu o zajęcia indywidualne oraz grupowe. Zajęcie w grupie są niezbędne, aby pacjenci nauczyli się na nowo funkcjonować w społeczeństwie, odbudowali swoją samoocenę i przywrócili możliwości nawiązywania zdrowych relacji międzyludzkich. Podstawą zajęć terapeutycznych w leczeniu uzależnienia od alkoholu jest dążenie do odkrycia przyczyn choroby i nauka radzenia sobie z nimi. W trakcie terapii pacjent uświadamia sobie istotę problemów psychicznych, z jakimi musi się zmierzyć i początkowo uczy się je zaakceptować, aby w następnym etapie podjąć działania zaradcze. Pacjent musi zrozumieć, do jakich skutków doprowadziło w jego przypadku nadużywanie alkoholu i jakie korzyści przyniesienie mu abstynencja alkoholowa. Istotą jest wypracowanie w pacjencie motywacji do walki z chorobą.

Proces leczenia alkoholizmu jest bardzo złożony i dużą rolę odgrywa w nim nie tylko praca z pacjentem, ale także często niezbędne wsparcie socjalno-bytowe oraz współpraca z rodziną i najbliższym środowiskiem chorego. Proces terapeutyczny w oddziałach uzależnień (dziennych lub całodobowych) trwa od 6 do 8 tygodni, a w poradniach leczenia uzależnień od kilku do kilkunastu miesięcy. Po zakończeniu psychoterapii należy pamiętać o terapii uzupełniającej i kontynuować leczenie w grupach AA. Należy zdawać sobie jednak sprawę, że leczenie alkoholizmu nie likwiduje choroby do końca, a celem programów terapeutycznych jest nauczenie pacjenta życia w absencji. Istota choroby wiąże się z koniecznością zachowania wstrzemięźliwości do końca życia.